در این بخش، به ترتیب محورهای مسابقه، مطالب و مستنداتی منتشر گردیده است تا نسبت به هر کدام از محورها اطلاعات اولیه و راهنمایی داشته باشید که بتواند ایده پردازی شما را تحریک و سامان دهی کند. دقت داشته باشید داده ها، سوال ها و مثال های مطرح شده فقط برای باز شدن ذهن شما بیان شده اند و ایده پردازی در هر محور محدود به این موارد نیست.
1- مدیریت هوشمند و دانش بنیان ترافیک
جریان ترافیک در سطح معابر شهر مشابه جریان آب در شبکه ها کانال ها و جوی های به هم پیوسته است. هرجا حجم خودروهای ورودی بیشتر از ظرفیت معابر باشد گلوگاه ترافیکی پدید می آید و خودروها در صف ترافیک برای عبور معطل می شوند. هر چقدر حجم ترافیک به حداکثر ظرفیت معبر نزدیکتر شود زمان معطلی در ترافیک افزایش می یابد و با یک اختلال در جریان تردد، راهبندان ایجاد می شود. اختلال در ترافیک از طریق پارک حاشیه ای، توقف غیرمجاز، پارک دوبل، تصادف و تقاطع ها ایجاد می شود.
تقاطع ها محل رسیدن دو یا چند راه به همدیگر هستند. در فضای شهری به دلیل محدودیت فضا ناگزیر از ایجاد تقاطع هستیم. تقاطع ها به صورت سه راه، چهارراه، چند راه و میدان هستند. اگر حجم ورود خودروها به تقاطع کم باشد می توان بدون چراغ راهنمایی تقاطع ها را مدیریت کرد و خودروها با رعایت حق تقدم از تقاطع عبور کنند. اما با افزایش حجم ورود خودروها، بدون چراغ راهنمایی نمی شود تقاطع را مدیریت نمود و نیاز به اولویت بندی عبور از طریق چراغ سبز و قرمز است. سبز کردن یک مسیر مستلزم قرمز نمودن سایر مسیرها و توقف ترددکنندگان در آنها است. میزان سبز نمودن چراغ وابسته به تعداد خودروی عبوری است اما تعداد خودروهای خیابان ها در زمانهای مختلف ثابت نیست و تغییر می کند. همچنین سبز و قرمز بودن یک تقاطع روی زمان بندی تقاطع مجاور تاثیر گذار است و ممکن است یک خودرو در چند تقاطع مجاور پشت سرهم به چراغ قرمز بخورد و زمان معطلی اش زیاد شود.
مدیریت شبکه معابر و زمان بندی تقاطع ها وابسته به تعداد ورودی خودروها و ظرفیت معابر و تقاطع ها، موضوعی است که به صورت هوشمند باید مدیریت شود.
چگونه و با چه ایده هایی با مدیریت هوشمند می توان به کاهش ترافیک معابر کمک نمود یا از پیش آمدن ترافیک جلوگیری کرد؟
2- افزایش مطلوبیت استفاده از حمل و نقل عمومی
آلودگی هوا و ترافیک سنگین از مهمترین چالش هایی هست که کلانشهرها با آن دست و پنجه نرم می کنند. کلان‌شهر اصفهان در سال ۱۴۰۱ طی ۳۶۵ روز، فقط ۹ روز هوای پاک را تجربه کرده است.
خودروهای شخصی که غالبا تک سرنشین هستند علاوه بر ایجاد ترافیک با مصرف روزانه حدود ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین از اصلی ترین منابع متحرک آلاینده هوا محسوب می شوند.
حمل و نقل عمومی شامل وسایلی مانند مترو، اتوبوس و تاکسی از این جهت که حجم بالایی از مسافر را با یک وسیله جابه جا می کند و نیاز به پارک در مقصد ندارد در کاهش ترافیک و کاهش آلودگی هوا بسیار موثر هستند. اما این که مردم به جای استفاده از خودروی شخصی از حمل و نقل همگانی استفاده کنند، خود مساله مهمی است. چون استفاده از خودروی شخصی راحت تر است و مسافر می تواند از درب منزل در هر زمانی که بخواهد با خودرو به سمت مقصد خود راه بیفتد؛ اما سفر با حمل و نقل همگانی سختی هایی از قبیل پیاده روی تا ایستگاه و انتظار تا رسیدن وسیله حمل و نقل عمومی و احتمال شلوغی وسیله را دارد.
برای استفاده مردم از حمل و نقل همگانی باید مطلوبیت ایجاد کنیم مثلا کرایه ارزان تر یا ایجاد مسیر ویژه بی ارتی یا عبور مترو از زیر زمین و یا امکانات خاصی در ایستگاه یا وسیله یا اطلاع رسانی زمان رسیدن و … از راهکارهای کلی مطرح شده می باشند.
چه راهکارها و ایده هایی دارید که بتوانیم برای حمل و نقل همگانی مطلوبیت ایجاد کنیم که مسافرین در رقابت با خودروی شخصی از حمل و نقل همگانی استفاده کنند؟
3- کاهش نیاز به سفر و خودروی تک سرنشین
ترافیک شهرها ناشی از تردد خودروها است که اکثرا تک سرنشین هستند. ظرفیت معابر با خودروهایی پر می شود که برای سفر 4 نفره طراحی شده اند ولی 1 نفر با آنها جابه جا می شود. شهروندان برای رفع نیازهای مختلف در سطح شهربا خودرو تردد می کنند و ترافیک بوجود می آید. چه راهکارهایی برای کاهش سفر خودروها و مخصوصا خودروهای تک سرنشین به خیابان ها وجود دارد؟
آیا همه سفرها در سطح شهر لازم است یا می توان برخی از آنها را انجام نداد و تلفنی یا اینترنتی نیاز را برطرف نمود؟
آیا همه سفرها را به صورت تک سرنشین باید انجام داد؟
چه راهکارهایی برای استفاده مشترک و چند نفره از خودروها وجود دارد؟
4- توسعه و تجاری سازی وسایل نقلیه پاک
وسایل نقلیه پاک وسایلی هستند که هوا را آلوده نمی کنند و همچنین سروصدای زیادی هم تولید نمی کنند.
وسایل نقلیه پاک انواع مختلفی دارند
– وسایلی که حرکت آنها مستلزم رکاب زدن است مانند دوچرخه و سه چرخه
– وسایلی که نیروی محرک آنها از باطری تامین میشود مانند موتور برقی و انواع پاکرو
– وسایلی که با نیروی حیوانات حرکت می کنند مانند درشکه (یا سورتمه در مناطق برفی).
دوچرخه شخصی نسبتا فراگیر است اما هنوز برخی از وسایل برقی و قطعات مصرفی آن برای مردم گران هستند؛ برخی وسایل جدید هم هستند که نسبت به خودروهای معمولی جای کوچکتری اشغال می کنند ولی به دلیل جدید بودن و وجود برخی موانع و عدم استفاده همگانی، توسعه پیدا نکرده اند. موانعی مانند :
هزینه باطری و شارژ
سختی رکاب زدن
محل نگهداری و پارک
گران بودن تعمیرات
احتمال سرقت وسیله یا قطعات آن
فراهم کردن آذوقه و نگهداری حیوانات موارد بالا و برخی موارد دیگری که احتمالا خودتان تجربه کرده اید، جزء موانع و مشکلات استفاده از وسایل نقلیه پاک هستند.
حال، چه وسایل مناسبی در این زمینه پیشنهاد دارید؟
چه ایده هایی در مورد بصرفه بودن و راحت تر بودن استفاده از این وسایل جدید دارید؟
چه راهکارهایی برای تجاری سازی و استفاده همگانی از این وسایل وجود دارد؟
اصلا وسایل نقلیه پاک در آینده چه ویژگیها و مشخصاتی دارند؟
5- کاهش تصادفات درون شهری
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی هرساله در حدود 1.3 میلیون نفر در سرار دنیا جان خود را براثر تصادفات جاده ای از دست می دهند. این در حالی هست که در بین 20 تا 50 میلیون نفر دیگر در اثر تصادفات مجروح می شوند که ممکن است باعث معلولیت دائمی آنها شود. شهرهای ایران از لحاظ آمار تصادف جزء شهرهای پر حادثه جهان است و عبور و مرور وسایل نقلیه و عابرین پیاده همواره همراه با مخاطرات ایمنی هستند.
یکی از عوامل دخیل در تصادفات ایجاد بزرگراه های درون شهری و بالا بودن سرعت متوسط تردد خودروها در سطح معابر شهر و به طبع آن عادت مردم به رانندگی پرسرعت است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، هر 1 درصد افزایش در متوسط سرعت خودروها، باعث افزایش 4 درصدی ریسک تصادفات فوتی می شود. مدیریت و کاهش سرعت متوسط وسایل نقلیه در سطح معابر شهری و آرام سازی ترافیکی یکی از تجارب موفق شهرهای توسعه یافته در کاهش تصادفات است.
عابرین پیاده و موتورسیکلت سواران بیشترین تلفات را در تصادفات شهری دارند. برای داشتن شهری ایمن تر، چگونه می توان تعداد تصادفات را در سطح شهرها کاهش داد؟
و چگونه می توان شدت تصادفات و تلفات ناشی از آن را کاهش داد؟
چگونه می توان ایمنی عبور و مرور عابرین پیاده را در سطح شهر افزایش داد؟گرفت؟
6- الگوی مناسب شهرسازی و تاثیر آن بر ترافیک
شهر اصفهان درابتدای قرن ۱۴ شمسی فقط ۸۰ هزارنفر جمعیت داشت. یک قرن بعد یعنی در سال ۱۴۰۲، حدود ۲ میلیون نفر ساکن خود شهر اصفهان هستند و البته جمعیت قابل ملاحظه ای هم در شهرهای اطراف مانند بهارستان و شاهین شهر و … زندگی می کنند.
رشد جمعیت خودبخود باعث گسترش افقی و افزایش ارتفاع شهر می شود. الگوی شهرسازی و تراکم شهر و نحوه احداث ساختمان ها و توسعه کاربری ها در سطح شهر باعث شکل گیری الگوهای متنوعی از توزیع تقاضای سفر و ایجاد ترافیک در سطح شهر می شود. ساخت یک محدوده مسکونی پرتراکم موجب تولید سفر بالا و ایجاد یک مجموعه تجاری یا اداری عظیم، باعث جذب سفر بالا در آن قسمت شهر می شود. الگو های مختلف شهرسازی مانند تمرکز گرا یا توزیع امکانات در بخشهای مختلف شهر و سطح تراکم و تناسب آن ها با ظرفیت و نقش معابر در پدید آمدن گره های ترافیک موثر است.
به عنوان مثال ترافیک پدیدآمده در شهرهای قدیم با خانه های ویلایی و سطح طبقات محدود یک طبقه و دوطبقه با محله های جدید دارای آپارتمانهای چند طبقه و مجتمع های مسکونی پرتعداد و خودروهای ساکنین قابل مقایسه نیست.
چه ایده هایی برای الگوی شهرسازی مناسب با هدف کاهش ازدحام و شلوغی ترافیک وجود دارد؟
برای نحوه توزیع امکانات و خدمات در مناطق مختلف شهر چه ایده هایی وجود دارد؟
چگونه می توان امکانات و خدمات را در مناطق روستایی و شهرهایی کوچک توزیع نمود که باعث کاهش مهاجرت و درنتیجه کاهش ازدحام و شلوغی شهرهای بزرگ شود؟مک گرفت؟
7- بهبود فرایندها و محل های پارک
یافتن جای پارک بدون شک یکی از بزرگترین مشکلات این روزهای دنیای ماشینی به حساب می آید. به ویژه اگر مقصد شما در مرکز شهر یا نزدیک مراکز بزرگ تجاری، درمانی، اداری یا تحصیلی باشد.
اگرچه شهرداریها تلاش می‌کنند با ایجاد و گسترش حمل و نقل عمومی نیاز به استفاده از خودروهای شخصی را به حداقل برسانند اما به دلایل مختلف همیشه افرادی هستند که ترجیح می‌دهند با خودروی شخصی به مقصد مورد نظرشان بروند.
از طرفی تعداد محل های پارک در حاشیه خیابان ها و ظرفیت پارکینگ های عمومی محدود است و بسیاری اوقات لازم است افراد زمان زیادی را در کوچه ها و خیابان های اطراف مقصد صرف یافتن جای پارک مناسب کنند.
در نهایت هم ممکن است با نبودن جای مناسب خودرو را در هر جای غیرمجازی پارک کنند و در عین حال نگران جریمه شدن توسط پلیس باشند.
با توجه به اینکه خرید زمین و ایجاد پارکینگ های طبقاتی بسیار هزینه بر است، چه راهکارها و ایده هایی برای بهبود فرآیند یافتن جای پارک، مدیریت پارک حاشیه ای یا عمومی و یا تامین فضای پارکینگ دارید؟گرفت؟
8-رعایت قوانین و بهبود رفتارهای ترافیکی
یکی از عوامل مهم ایجاد ترافیک، فرهنگ مردم، رفتار ترافیکی آن ها و رعایت نکردن قوانین است که قطعا در طراحی ها ی هندسی و ایمنی معابر تاثیر گذار خواهد بودو از لحاظ اقتصادی هم می تواند هزینه های نگهداری شهر ها را مدیریت کرد .
شهروندان ایرانی نسبت به شهروندان شهرهای پیشرفته، کمتر قوانین را رعایت می کنند و بعضا رفتارهای رانندگی نامناسب دارند.
پارک دوبل و پارک در محل های غیر مجازبه خصوص پیاده روها و ایستگاه های اتوبوس، سرعت غیر مجاز، سبقت غیر مجاز، عبور از چراغ قرمز مخصوصا توسط موتورسواران، عدم رعایت حق تقدم و مسیرهای ورود ممنوع و عدم رعایت حق عبور عابرین پیاده از نمونه تخلفات موثر در ترافیک هستند.
علاوه بر آن، رفتارهای ترافیکی مانند سرعت و شتاب بالا، عدم رعایت فاصله مجاز تا خوردوی جلویی، تغییر ناگهانی خط عبور، سبقت از سمت راست، گردش به چپ بدون رعایت مسیر مناسب نمونه هایی از رفتار ترافیکی نا مناسب هستند که در بروز تصادفات و کاهش ایمنی رانندگان موثر هستند.
از طریق چه ایده هایی می توان فرهنگ و رفتارهای ترافیکی را بهبود داد؟
چگونه می توان سطح احترام مردم و رعایت قوانین را افزایش داد؟
9- مشارکت شهروندان و بخش خصوصی در مدیریت ترافیک
نظارت بر عملکرد و مدیریت ترافیک از طریق رفع گلوگاه ها و زمان بندی چراغهای راهنمایی و اعمال قوانین و ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقل مانند راه اندازی خطوط حمل ونقل همگانی و بهبود معابر شهری برای شهرداری و بخشهای دولتی مستلزم صرف هزینه و به کار گیری نیروی انسانی است.
برخی از مواقع محدودیت های مختلف و کمبود منابع باعث کاهش خدمت رسانی مطلوب می گردد؟
چگونه می توان از مشارکت شهروندان و همچنین سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی و غیراقتصادی (مسئولیت اجتماعی) و بخش خصوصی در مدیریت ترافیک و ارائه خدمات بهتر کمک گرفت؟
